Άγχος. Ένας παρεξηγημένος φίλος
Η λέξη άγχος από μόνη της έχει αρνητική χροιά. Όλοι θα θέλαμε μια ζωή απαλλαγμένη από το άγχος. Το άγχος όμως είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης με τον οποίο είναι προικισμένος ο άνθρωπος με στόχο να τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει τους κινδύνους. Ο άνθρωπος από την αρχή της δημιουργίας του έπρεπε να δίνει καθημερινά αγώνα ενάντια σε απειλές και κινδύνους για να διαφυλάξει την ύπαρξη του.
Το άγχος είναι ένας μηχανισμός με τον οποίο όταν ο εγκέφαλος συναισθανθεί κάποιο κίνδυνο, μπαίνει σε μια ταχύτατη διαδικασία με στόχο να βοηθήσει το άτομο να αντιμετωπίσει ή να διαφύγει τον κίνδυνο ενεργοποιώντας το συμπαθητικό σύστημα και προκαλώντας αλυσιδωτές αλλαγές. Ο καρδιακός παλμός, η πίεση και ο ρυθμός της αναπνοής αυξάνονται, ενώ οι αισθήσεις οξύνονται. Έτσι το άτομο είναι σε πλήρη εγρήγορση ώστε να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο ή να τρέξει μακριά και να διαφύγει. Γι αυτό και ένα άτομο μπορεί να τρέξει μακριά από ένα αυτοκίνητο που κινείται κατά πάνω του χωρίς καλά καλά να σκεφτεί.
Η ίδια διαδικασία ενεργοποιείται κάθε φορά που ένα άτομο συναισθάνεται κάποιο κίνδυνο, υπαρκτό ή φανταστικό. Παρόλο που το άγχος είναι ένας βασικός μηχανισμός επιβίωσης και τα χαμηλά επίπεδα άγχους μας κινητοποιούν, αν η ένταση του άγχος είναι ψηλή για παρατεταμένες περιόδους, αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πλειάδα αρνητικών επιπτώσεων για το άτομο προκαλώντας προβλήματα τόσο στη σωματική όσο και στη ψυχική υγεία.
Μερικοί από τους τρόπους διαχείρισης είναι:
- Να εντοπίσει το άτομο τις αιτίες του άγχους, να τις αξιολογήσει ως προς τη ρεαλιστικότητα τους και να βρει τρόπους να επαναφέρει το αίσθημα της ασφάλειας. Αν για παράδειγμα ένας φοιτητής έχει άγχος για ενδεχόμενη αποτυχία στις εξετάσεις μπορεί να το επεξεργαστεί αναρωτώμενος αν όντως υπάρχουν ενδείξεις που να συνηγορούν σ΄αυτό και να δει πως μπορεί να το εξαλείψει. Θα μπορούσε για παράδειγμα να οργανώσει τη μελέτη του έτσι ώστε να έχει καλύψει σε ικανοποιητικό βαθμό την ύλη.
- Να είναι φυσικά δραστήριος. Η συχνή άσκηση βοηθά στη απελευθέρωση της έντασης και του άγχους και είναι το ίδιο αποτελεσματική και με μεγαλύτερη διάρκεια απ’ ότι η φαρμακευτική αγωγή για το άγχος. Η άσκηση μπορεί να είναι οργανωμένη σε ένα γυμναστήριο ή και απλά ένα περπάτημα.
- Να είναι κοινωνικά δραστήριος με στενές διαπροσωπικές σχέσεις. Οι στενές διαπροσωπικές σχέσεις με οικογένεια, φίλους, συναδέλφους μας παρέχει τη συναισθηματική στήριξη για να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά αγχογόνες καταστάσεις.
- Να εξασκηθεί σε τεχνικές χαλάρωσης. Τεχνικές χαλάρωσης όπως είναι η διαφραγματική αναπνοή, ο διαλογισμός, η ενσυνειδητότητα μειώνουν τους καρδιακούς παλμούς, την αναπνοή και την ένταση στο σώμα και το μυαλό.
- Να ασχολείται με ευχάριστες δραστηριότητες που έχουν νόημα για αυτόν. Η ενασχόληση με τέτοιου είδους δραστηριότητες εξοπλίζουν το άτομο με θετικά συναισθήματα τα οποία λειτουργούν ως αντίβαρο και ασπίδα προστασίας μπροστά σε αγχογόνες καταστάσεις.